Dış ticaret üzerine artan ilgim bu konu hakkında beni daha çok okuma ve araştırma isteğine itti. Bu yazımda kendimce coğrafi keşiflerden bugüne evrim geçiren ve gelişen dış ticareti dilim döndüğünce anlatmaya çalışacağım.
Osmanlı Devleti'nin ekonomik olarak gücünü kaybetmesine sebep olan Coğrafi Keşifler Avrupalı ülkelerin gücüne güç katmasına ve Osmanlı hegemonyasına karşı çıkmasına sebep olmuştur. Avrupalı devletlerin bugünkü ekonomik yapılarının oluşmasına zemin de hazırlamıştır bu olay. Değerli madenleri taşımak, onlara ulaşmak, dış ticareti artırmak amacıyla güçlü deniz filoları ve ordular kurulmuş. Artan dış ticaret hacmi zamanla rekabete dönüşmüş ve ülkeler arası mal transferi yanında emek transferi de yaşanmaya başlamıştır. Peki keşfedilen yeni kıta ve değerli madenler Avrupa halkına hep refah ve bolluk mu getirmiştir. Tabii ki de yan etkileri görülmüştür. Değerli maden akımı ile Avrupa'da ortaya çıkan pahalılık köylüleri fakirleştirmiş, zengin toprak sahipleri feodalleri ise ciddi bir biçimde sarsmıştır. Değerli madenler ile ülkelerin harcamaları artmış dış ticaret açıklarını kapatmak için köylülerin üzerine ekstra vergiler yüklenmiştir. 100-200 yıl süren bu süreç sonunda toprağa bağımlılık azalmış, lonca sistemi bozulmuştur. Toprağını terkeden köylüler Sanayi Devrimi'nde ucuz işgücü olarak kullanılmıştır. Bugüne baktığımızda Mao'nun Çin'de yapmış olduğu devrimden sonra 300 milyon köylünün şehre göç ettirilmesi sonucu sağlanan ucuz emek gücü ile Çin bugünkü ekonomik kalkınmasını gerçekleştirebilmiştir.
Dış ticareti bu kadar önemli kılan nedir? Çok güzel bir söz dış ticaretin önemini anlatıyor; "Dış ticaret zenginlik yaratır, zenginlik güç demektir, güç de ticaretimizi ve dinimizi korur." İşte bugün uluslararası şirketlerin, zengin devletlerin neden sanayileşmeye ve sömürgeciliğe önem verdiğini anlıyoruz. Dış ticarette ülkeleri avantajlı duruma getiren satmış oldukları ihraç mallarının pahalı veya ucuz olması da değildir. Önemli olan söz konusu malların kıtlığı ve bolluğu bunun yanında da dış talep esnekliğidir.
Bugün Türkiye'nin durumunu göz önüne aldığımızda yapılan araştırmalar ve planlamalar dahilinde aslında ülkemizin ekonomik olarak büyük bir güç olma potansiyeli inanılmaz derece yüksek. Örnekler ile açıklarsak; Rusya,Irak,İran,Azerbaycan gibi önemli enerji kaynaklarına sahip ülkeler ile komşuyuz bunun yanında Güneydoğu Anadolu'da Irak petrollerine bedel rezervlere de sahibiz. 3 tarafı denizlerle ile çevrili olan Türkiye'de yeraltı kaynakları yanında yenilenebilir enerji kaynakları da mevcut. Altın, bor, toryum gibi önemli madenler ülkemizde ciddi derecede rezervi bulunmakta. Bulunduğu coğrafyaya nazaran aşırı genç bir nüfus ve daha aklıma gelmeyen birçok avantaj. Bunu kullanabilecek bir lider ve onun etrafında kenetlenebilecek bir halk ile Türkiye neden eskisi gibi süper bir güç olmasın...
Osmanlı Devleti'nin ekonomik olarak gücünü kaybetmesine sebep olan Coğrafi Keşifler Avrupalı ülkelerin gücüne güç katmasına ve Osmanlı hegemonyasına karşı çıkmasına sebep olmuştur. Avrupalı devletlerin bugünkü ekonomik yapılarının oluşmasına zemin de hazırlamıştır bu olay. Değerli madenleri taşımak, onlara ulaşmak, dış ticareti artırmak amacıyla güçlü deniz filoları ve ordular kurulmuş. Artan dış ticaret hacmi zamanla rekabete dönüşmüş ve ülkeler arası mal transferi yanında emek transferi de yaşanmaya başlamıştır. Peki keşfedilen yeni kıta ve değerli madenler Avrupa halkına hep refah ve bolluk mu getirmiştir. Tabii ki de yan etkileri görülmüştür. Değerli maden akımı ile Avrupa'da ortaya çıkan pahalılık köylüleri fakirleştirmiş, zengin toprak sahipleri feodalleri ise ciddi bir biçimde sarsmıştır. Değerli madenler ile ülkelerin harcamaları artmış dış ticaret açıklarını kapatmak için köylülerin üzerine ekstra vergiler yüklenmiştir. 100-200 yıl süren bu süreç sonunda toprağa bağımlılık azalmış, lonca sistemi bozulmuştur. Toprağını terkeden köylüler Sanayi Devrimi'nde ucuz işgücü olarak kullanılmıştır. Bugüne baktığımızda Mao'nun Çin'de yapmış olduğu devrimden sonra 300 milyon köylünün şehre göç ettirilmesi sonucu sağlanan ucuz emek gücü ile Çin bugünkü ekonomik kalkınmasını gerçekleştirebilmiştir.
Dış ticareti bu kadar önemli kılan nedir? Çok güzel bir söz dış ticaretin önemini anlatıyor; "Dış ticaret zenginlik yaratır, zenginlik güç demektir, güç de ticaretimizi ve dinimizi korur." İşte bugün uluslararası şirketlerin, zengin devletlerin neden sanayileşmeye ve sömürgeciliğe önem verdiğini anlıyoruz. Dış ticarette ülkeleri avantajlı duruma getiren satmış oldukları ihraç mallarının pahalı veya ucuz olması da değildir. Önemli olan söz konusu malların kıtlığı ve bolluğu bunun yanında da dış talep esnekliğidir.
Bugün Türkiye'nin durumunu göz önüne aldığımızda yapılan araştırmalar ve planlamalar dahilinde aslında ülkemizin ekonomik olarak büyük bir güç olma potansiyeli inanılmaz derece yüksek. Örnekler ile açıklarsak; Rusya,Irak,İran,Azerbaycan gibi önemli enerji kaynaklarına sahip ülkeler ile komşuyuz bunun yanında Güneydoğu Anadolu'da Irak petrollerine bedel rezervlere de sahibiz. 3 tarafı denizlerle ile çevrili olan Türkiye'de yeraltı kaynakları yanında yenilenebilir enerji kaynakları da mevcut. Altın, bor, toryum gibi önemli madenler ülkemizde ciddi derecede rezervi bulunmakta. Bulunduğu coğrafyaya nazaran aşırı genç bir nüfus ve daha aklıma gelmeyen birçok avantaj. Bunu kullanabilecek bir lider ve onun etrafında kenetlenebilecek bir halk ile Türkiye neden eskisi gibi süper bir güç olmasın...